5 Mar 2014

ABD'DE AVCILIK NASIL?

Değerli doğaseverler,

Son zamanlarda DKMP (Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü) AVBİS dediğimiz sistemi yürürlüğe koydu koyalı bazı gelişmeler yaşadık. Çoğu avcı dostumuz bu sistemi eleştirdi. Eleştirilerin büyük bir kısmına prensip itibariyle ben de katıldım. AYHAK (Av ve Yaban Hayatı Konfederasyonu) bir adım –veya birkaç adım birden- ileri giderek bu sistemi protesto etmek amacıyla avcılık belgelerinin sürelerini uzatmak için başvuru yapmayacaklarını belirtti.

Dünyada limit yok mu?


Avcı yazarlarımız çeşitli nedenler öne sürerek bu sistemin tümüyle kaldırılması gerektiğini öne sürdüler. Ben ise bu sistemin olumlu bir başlangıç olduğunu; hayati denilebilecek bazı eksikliklerin zaman içerisinde giderilmesi durumunda yararlı olabileceğini ve uygulamaya biraz zaman tanınması gerektiğini söyledim. Bu eksikliklerden en önemlisi de denetim eksikliği idi. Tekrar olmaması için görüşlerimi ve tartışmayı tekrar anlatmayacağım. Eski yazılarımda mevcut… Yine yakın zamanda kimi yazarlarımız, sistemi eleştirirken “dünyada avlanma limiti olmadığını, limite avcıların karar verdiğini” de ifade ettiler.

Önümüzdeki sezon değişiklikler bekliyor olsam da, esas itibariyle artık eskinin “saldım çayıra” avlanma sisteminin (!) dönmemek üzere geçmişte kaldığını düşünüyorum. Öncelikle av yönetimi kuralları bunu gerektiriyor. Yaban hayatı ekolojisi bunu gerektiriyor.

“Ben nereye istersem giderim, kaç hayvan vurursam vururum, haftanın istediğim günü, istediğim meraya giderim” zamanı geçmiş; bu anlayış geçmişte kalmıştır.

Gerçekte nasıl?

Gelişmiş ülkelerde, keyifli avlar yapılmaktadır. Herkes kurallara uyarak avını bulmakta ve bizdeki gibi azalmalar yaşanmamaktadır. Eğer denetim yapılacaksa, daha fazla kurallı avcılığa alışmalıyız. Kimse “yabancı ülkelerde limit yok, avlanma günü yok” gibi desteksiz argümanlar öne sürmesin. Bakınız, ABD’nin Illinois Eyaletinin yürürlüğe koyduğu kurallardan yalnızca öne çıkan ve ilgili olanını sizlere aktarayım, daha fazla sayıda avcıya hitap ettiği için upland hunting denilen sülün, çil ve bıldırcın avı kurallarını örnek alıyorum:

Amerika’nın AVBİS’i (!)


Bu sadece sülün, çil keklik, bir çeşit üveyik olan mourning dove, bobwhite bıldırcın ve tavşan avında ava gidebilmek için başvuru kurallarıdır. Ekteki tablodan da görüldüğü üzere eyalet avlaklara ayrılmıştır. Avcılar avlanmak için internetten avlakları seçerek başvuru yapmaktadırlar. Avcılar 6 avlak ve 4 gün tercihi yapabilmektedirler. Daha sonra yapılan tercihler ve avcılar kuraya alınmaktadır. Kura sonucunda tercih ettiğiniz avlaklardan birisi size çıkarsa, bu avlak için belirlenen av tarihlerinden ve sizin başta verdiğiniz günlerden birisinde gidip bu bölgede avlanmak mümkün olmaktadır. Başvurular ağustos ayında yapılır.

Dostlarla av ve diğer av hayvanları sorunu

Avcı kurada çıkması durumunda yanında 3 arkadaşını da getirebilmektedir. Çoğu avlak yönetimi bu beraberinde gelen avcıların da kuraya girerek izin alması gerektiği şartını koymaktadır. Bazı avlaklar sadece bıldırcın için bazı avlaklar ise sadece tavşan avı için ayırılmıştır. Avcı buralara başvurup kabul edildiğinde yani permi aldığında bu avlakta başka bir av hayvanına fişek atamaz. Upland için ayırılan avlaklarda eğer bu tür bir kısıtlama yapılmamışsa, sülün, çil, bıldırcın ve tavşan aynı gün avlanılabilir. Hepsinin limiti geçerlidir. Bunlar dışında başka bir av hayvanı avlanılamaz. Örneğin sincap, yaban hindisi, ördek, kaz veya geyik gördüğünüzde, bu hayvanlar için av sezonu açık olsa bile tüfek atmak yasaktır. Bunlar için ayrıca izin başvurusu yapıp bu hayvanların avının yapılabileceği alanları tercih etmeniz gerekmektedir.

Peki limitler ve tarihler?

Tüm eyalette yapılacak tüm avlarda sülün limiti 2 horozdur. Çil keklik limiti 2 ve bıldırcın limiti de 8’dir. Çanta limiti sırayla 6, 6 ve 20’dir.

Sülün, çil keklik ve bıldırcın avı 2 Kasım’da açılır ve 8 Ocak’ta sona erer. Yıl boyu avlanma diye bir şey yoktur. Belirli avlanma bölgeleri, yani avlaklar belirli tarihlerde avlanılabilir.

Illinois Eyaleti avlakların yönetimi açısından 5 idari bölgeye ayrılmıştır. Her bölgede onlarca devlet avlağı
vardır ve bu alanlara giriş çıkışlar izne tabidir. Her avlağın belli günleri vardır ve o günler için başvuran, kurada çıkan avcılar açık olan tarihlerden seçerek av yapabilir. Bu bölgelerde limit gibi genel kurallar geçerlidir. Bu avlaklarda başvuran avcıların hepsi avlandığı zaman kota dolmuş olur ve avlak ava kapatılır.

Bazı avlaklar sadece geyik avına, bazı avlaklar sadece yaban hindisi avına açıktır.

Bazı avlaklar, yerleşim yerlerine yakın ise sadece ok ve yay ile ava açık olup buralarda tüfek kullanılması yasaktır.

Çoğu avlakta avlanılacak yerler de bellidir. Örneğin bir avlak 500 dönüm ise bunun ancak belli yerleri, örneğin 50 dönümü ava açıktır. Geri kalan kısımlar rezerv alanı veya gezi amaçlı, hiking veya doğa fotoğrafçılığı gibi etkinliklere ayrılmaktadır.

Denetim?


Avcılar avlağa girerken ve çıkarken denetlenir. Avladıkları hayvanları çıkarken yönetime göstermek zorundadırlar. Her avlağın durumu ayrı ayrı izlenir ve sayım yapılır. Bu sonuçlara göre bir sonraki sezon bu avlakta avlanma limiti kısılabilir, avcı sayısı azaltılabilir veya çoğaltılabilir, avlanma günleri uzatılabilir ve kısaltılabilir. Avlak tamamen ava kapanabilir. Buna avcılar karar vermez, kararı IDNR (Illinois Department of Natural Resources) yani eyalet yönetimi karar verir. Karar vermeden önce avcılara da sormazlar.

Illinois eyaletinde yerleşik avcılara öncelik tanınır. Eyalet dışından gelecek yabancı avcılara da bir kota ayrılır. Lisans ücreti yerlilere 5,5 Dolar, eyalet dışından gelen diğer Amerikalılara ise 57,5 Dolardır. Ayrıca sülün, çil, bıldırcın ve üveyik avında 5 dolarlık habitat pulu alınır.

ABD ’de avcılık ve yaban hayatı nasıl yönetiliyor sorusunun yanıtı elbette cilt cilt kitaplarda açıklanmaktadır.
Benim kısaca anlatmak istediğim, avcılık kesin kurallara, belli bölgelere ve belli günlere tabi olmuştur. Özel arazilere izinsiz girmek kesinlikle yasaktır ve ciddi şekilde cezalandırılır. Devlet arazileri sadece avlak değildir ve bütün vatandaşların kullanımına açıktır. Avcılık bir hak değil, bir ayrıcalıktır. Ayrıcalığın kullanımı da kesin ve ayrıntılı kurallara bağlıdır. Kuralları da avcılar belirlemez; yaban hayatı biyologları belirler.

Bu şekilde ABD’de her yıl milyonlarca avcı ava çıkmakta, hepsi de avlakta av hayvanı bularak avını yapmaktadır. Herkes kurallara uymakta, herkes avlanarak hiçbir av hayvanının varlığını tehlikeye atmadığını bilmektedir.
Mehmet Ekizoğlu