Değerli doğaseverler,
Son zamanlarda DKMP (Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü) AVBİS dediğimiz sistemi yürürlüğe koydu koyalı bazı gelişmeler
yaşadık. Çoğu avcı dostumuz bu sistemi eleştirdi.
Eleştirilerin büyük bir kısmına prensip itibariyle ben de katıldım. AYHAK (Av
ve Yaban Hayatı Konfederasyonu) bir adım –veya birkaç adım birden- ileri
giderek bu sistemi protesto etmek amacıyla avcılık belgelerinin sürelerini
uzatmak için başvuru yapmayacaklarını belirtti.
Dünyada
limit yok mu?
Avcı yazarlarımız çeşitli nedenler öne sürerek bu
sistemin tümüyle kaldırılması gerektiğini öne sürdüler. Ben ise bu sistemin
olumlu bir başlangıç olduğunu; hayati denilebilecek bazı eksikliklerin zaman
içerisinde giderilmesi durumunda yararlı olabileceğini ve uygulamaya biraz
zaman tanınması gerektiğini söyledim. Bu eksikliklerden en önemlisi de denetim
eksikliği idi. Tekrar olmaması için görüşlerimi ve tartışmayı tekrar
anlatmayacağım. Eski yazılarımda mevcut… Yine yakın zamanda kimi yazarlarımız, sistemi
eleştirirken “dünyada avlanma limiti olmadığını, limite avcıların karar
verdiğini” de ifade ettiler.
Önümüzdeki sezon değişiklikler bekliyor olsam da,
esas itibariyle artık eskinin “saldım çayıra” avlanma sisteminin (!) dönmemek
üzere geçmişte kaldığını düşünüyorum. Öncelikle av yönetimi kuralları bunu
gerektiriyor. Yaban hayatı ekolojisi bunu gerektiriyor.
“Ben nereye istersem giderim, kaç hayvan vurursam
vururum, haftanın istediğim günü, istediğim meraya giderim” zamanı geçmiş; bu
anlayış geçmişte kalmıştır.
Gerçekte
nasıl?
Gelişmiş ülkelerde, keyifli avlar yapılmaktadır.
Herkes kurallara uyarak avını bulmakta ve bizdeki gibi azalmalar
yaşanmamaktadır. Eğer denetim yapılacaksa, daha fazla kurallı avcılığa
alışmalıyız. Kimse “yabancı ülkelerde limit yok, avlanma günü yok”
gibi desteksiz argümanlar öne sürmesin. Bakınız, ABD’nin Illinois Eyaletinin yürürlüğe
koyduğu kurallardan yalnızca öne çıkan ve ilgili olanını sizlere aktarayım,
daha fazla sayıda avcıya hitap ettiği için upland
hunting denilen sülün, çil ve bıldırcın avı kurallarını örnek alıyorum:
Amerika’nın
AVBİS’i (!)
Bu sadece sülün, çil keklik, bir çeşit üveyik olan mourning dove, bobwhite bıldırcın ve tavşan avında ava gidebilmek için başvuru
kurallarıdır. Ekteki tablodan da görüldüğü üzere eyalet avlaklara ayrılmıştır.
Avcılar avlanmak için internetten avlakları seçerek başvuru yapmaktadırlar. Avcılar
6 avlak ve 4 gün tercihi yapabilmektedirler. Daha sonra yapılan tercihler ve
avcılar kuraya alınmaktadır. Kura sonucunda tercih ettiğiniz avlaklardan birisi
size çıkarsa, bu avlak için belirlenen av tarihlerinden ve sizin başta
verdiğiniz günlerden birisinde gidip bu bölgede avlanmak mümkün olmaktadır.
Başvurular ağustos ayında yapılır.
Dostlarla
av ve diğer av hayvanları sorunu
Avcı kurada çıkması durumunda yanında 3 arkadaşını
da getirebilmektedir. Çoğu avlak yönetimi bu beraberinde gelen avcıların da
kuraya girerek izin alması gerektiği şartını koymaktadır. Bazı avlaklar sadece
bıldırcın için bazı avlaklar ise sadece tavşan avı için ayırılmıştır. Avcı
buralara başvurup kabul edildiğinde yani permi aldığında bu avlakta başka bir
av hayvanına fişek atamaz. Upland
için ayırılan avlaklarda eğer bu tür bir kısıtlama yapılmamışsa, sülün, çil,
bıldırcın ve tavşan aynı gün avlanılabilir. Hepsinin limiti geçerlidir. Bunlar
dışında başka bir av hayvanı avlanılamaz. Örneğin sincap, yaban hindisi, ördek,
kaz veya geyik gördüğünüzde, bu hayvanlar için av sezonu açık olsa bile tüfek
atmak yasaktır. Bunlar için ayrıca izin başvurusu yapıp bu hayvanların avının
yapılabileceği alanları tercih etmeniz gerekmektedir.
Peki
limitler ve tarihler?
Tüm eyalette yapılacak tüm avlarda sülün limiti 2
horozdur. Çil keklik limiti 2 ve bıldırcın limiti de 8’dir. Çanta limiti
sırayla 6, 6 ve 20’dir.
Sülün, çil keklik ve bıldırcın avı 2 Kasım’da açılır
ve 8 Ocak’ta sona erer. Yıl boyu avlanma diye bir şey yoktur. Belirli avlanma
bölgeleri, yani avlaklar belirli tarihlerde avlanılabilir.
Illinois Eyaleti avlakların yönetimi açısından 5
idari bölgeye ayrılmıştır. Her bölgede onlarca devlet avlağı
Bazı avlaklar sadece geyik avına, bazı avlaklar
sadece yaban hindisi avına açıktır.
Bazı avlaklar, yerleşim yerlerine yakın ise sadece
ok ve yay ile ava açık olup buralarda tüfek kullanılması yasaktır.
Çoğu avlakta avlanılacak yerler de bellidir. Örneğin
bir avlak 500 dönüm ise bunun ancak belli yerleri, örneğin 50 dönümü ava
açıktır. Geri kalan kısımlar rezerv alanı veya gezi amaçlı, hiking veya doğa fotoğrafçılığı gibi
etkinliklere ayrılmaktadır.
Denetim?
Avcılar avlağa girerken ve çıkarken denetlenir.
Avladıkları hayvanları çıkarken yönetime göstermek zorundadırlar. Her avlağın
durumu ayrı ayrı izlenir ve sayım yapılır. Bu sonuçlara göre bir sonraki sezon
bu avlakta avlanma limiti kısılabilir, avcı sayısı azaltılabilir veya
çoğaltılabilir, avlanma günleri uzatılabilir ve kısaltılabilir. Avlak tamamen
ava kapanabilir. Buna avcılar karar vermez, kararı IDNR (Illinois Department of Natural Resources) yani eyalet yönetimi
karar verir. Karar vermeden önce avcılara da sormazlar.
Illinois eyaletinde yerleşik avcılara öncelik
tanınır. Eyalet dışından gelecek yabancı avcılara da bir kota ayrılır. Lisans
ücreti yerlilere 5,5 Dolar, eyalet dışından gelen diğer Amerikalılara ise 57,5
Dolardır. Ayrıca sülün, çil, bıldırcın ve üveyik avında 5 dolarlık habitat pulu
alınır.
ABD ’de avcılık ve yaban hayatı nasıl yönetiliyor
sorusunun yanıtı elbette cilt cilt kitaplarda açıklanmaktadır.
Benim kısaca anlatmak istediğim, avcılık kesin
kurallara, belli bölgelere ve belli günlere tabi olmuştur. Özel arazilere
izinsiz girmek kesinlikle yasaktır ve ciddi şekilde cezalandırılır. Devlet
arazileri sadece avlak değildir ve bütün vatandaşların kullanımına açıktır.
Avcılık bir hak değil, bir ayrıcalıktır. Ayrıcalığın kullanımı da kesin ve
ayrıntılı kurallara bağlıdır. Kuralları da avcılar belirlemez; yaban hayatı
biyologları belirler.
Bu şekilde ABD’de her yıl milyonlarca avcı ava
çıkmakta, hepsi de avlakta av hayvanı bularak avını yapmaktadır. Herkes
kurallara uymakta, herkes avlanarak hiçbir av hayvanının varlığını tehlikeye
atmadığını bilmektedir.
Mehmet Ekizoğlu